Dyskusja nad projektem Studium Uwarunkowań i Kierunków Przestrzennego Zagospodarowania Miasta Krosna

 

Studium Uwarunkowań i Kierunków Przestrzennego Zagospodarowania Miasta Krosna jest to dokument, który z mocy Ustawy o samorządach ma obowiązek wykonywać każda gmina. Powinien on zawierać ono między innymi, uwarunkowania w sprawie przeznaczenia terenów gminy, sposobu ich zagospodarowania, ochrony środowiska i zabytków. Wskazywać rozwiązania komunikacyjne i urbanistyczne. To studium nie jest prawem miejscowym, ale Ustawa o samorządzie nakazuje, że opracowywane Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Krosna, muszą być zgodne z w/w Studium. Dopiero Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego są prawem miejscowym. Oznacza to, że w obszarach miasta, dla których te plany są wykonane, zezwolenia na zagospodarowanie terenów miejskich, muszą być wydawane w zgodności z tym planem.

Jakość tego Studium i wybór właściwych kierunków uwarunkowań i przestrzennego zagospodarowania w bardzo dużym stopniu będzie wpływać na warunki życia mieszkańców, na rozwój gospodarczy miasta i wszelkie procesy rozwojowe miasta? /Gospodarcze-miejsca pracy, środowiskowe, kulturowe, mieszkaniowe, komunikacyjne i inne/

Rozpatrywane Studium jest, więc bardzo ważnym opracowaniem dla mieszkańców. Dokument był wyłożony do wglądu publicznego w dniach od 12.12.2012r. do 07.01.2013r. po to, aby mieszkańcy mogli się z nim zapoznać. Następnie zgodnie z Ustawą o samorządzie w dn. 7.01.2013r odbyła się debata publiczna w Urzędzie Miasta. Niestety w debacie uczestniczyli tylko nieliczni mieszkańcy.

Projekt Studium został opracowany przez Biuro Projektowe z Warszawy na zlecenie i na podstawie założeń projektowych Urzędu Miasta Krosna.

Według informacji z Urzędu Miasta – po rozpatrzeniu przez Prezydenta Miasta Krosna uwag i wprowadzeniu wynikających z nich zmian projekt Studium zostanie przesłany do ponownego uzgodnienia i opiniowania przez odpowiednie instytucje, a następnie zostanie powtórnie wyłożony do publicznego wglądu.  Można przypuszczać, że odbędzie się jeszcze jedna debata publiczna nad projektem Studium.

Studium zostanie wprowadzenie do realizacji uchwałą Rady Miasta Krosna.

      

       Do projektu „Studium Uwarunkowań i Kierunków Przestrzennego  Zagospodarowania Miasta Krosna” opracowanego w 2012r. i przesłanego do Urzędu Miasta Krosna po jego wyłożeniu do wglądu publicznego w ramach trwającej obecnie procedury jego zatwierdzania, Stowarzyszenie Mieszkańców Miasta Krosna wniosło następujące uwagi:

 

I.  1. W Studium brak logicznej i perspektywicznej koncepcji układu komunikacyjnego miasta Krosna.

Droga krajowa nr 28 nazywana obwodnicą Krosna przebiega praktycznie przez środek Krosna. /Sprowadza to Krosno być może w nieco mniejszej skali, ale do sytuacji znanego już w Polsce Augustowa./     Jak na razie władze mimo upływu lat nie prezentują pozytywnej koncepcji rozwiązania tego problemu. Problem ten nie znalazł właściwego odzwierciedlenia w przedłożonym projekcie Studium.

Koncepcja budowy dróg okrężnych na obrzeżach Krosna /drogi G/ jest koncepcją właściwą. Obecnie proponowany w Studium przebieg tej drogi od strony północnej miasta jest niewłaściwy i powinien być przez fachowców zmodyfikowany. Od tych dróg wokół miasta powinny być modernizowane drogi promieniowe prowadzące do centralnych części miasta najlepiej ze skrzyżowaniami z wybudowanymi rondami.                                                       

2.   Wnioskujemy o usunięcie ze Studium planowanej drogi mającej połączyć ul. Łukasiewicza /rozjazd na ogrodzie s. Klawerianek/ z ul. Niepodległości. Planowanie tej drogi jest sprzeczne z innymi zapisami w niniejszym Studium: 

-dotyczącymi ochrony ekosystemu w rejonie doliny potoku Lubatówka i ochroną zieleni,                

- wymogami dotyczącymi ograniczenia hałasu w miejscach gdzie poziom hałasu jest przekroczony lub jest w górnych dopuszczalnych granicach,         

- dotyczącymi stref rehabilitacji zabudowy miejskiej w rejonie ul. Grodzkiej, Niepodległości, Olejarskiej, Łukasiewicza /str. 156/,                         

- wskazującymi na wyłączenie z działań inwestycyjnych terenów tworzących system przyrodniczy miasta. / Ten teren – idąc od ul Piłsudskiego w rzeczywistości nie kończy się w przedziale do ul. Czajkowskiego, jak to określono w Studium, ale powinien być wyznaczony do południowych granic miasta./, - dotyczącymi uwarunkowań w strefie M1 i w strefie komunikacyjnej B.

Lokalizacja tej drogi jest sprzeczna z uchwałami kolejnych Zarządów oraz Zebrań Ogólnych Osiedla „Południe” oraz licznymi petycjami mieszkańców, co władzom Krosna jest dobrze znane. Zamiar budowy drogi przez obszar jak zaznaczono w Studium zostało uznane za szkodliwe w Gminnym Programie Opieki nad Zabytkami. Ponadto budowa tego łącznika pociągnie za sobą konieczność wywłaszczeń parcel i wyburzeń budynków i doprowadzi zniszczenia Parku Jordanowskiego, ponieważ planuje się tę drogę wzdłuż jego granicy. Park będzie otoczony drogami z trzech stron.                                                                                                   

 3.   Wnioskujemy o zachowanie dotychczasowego podziału miasta na strefy komunikacyjne.

Granice strefy A w niniejszym Studium w przeciwieństwie do poprzedniego zostały ograniczone tylko do starówki. Ze strefy A zostały wyłączone tereny przyległe do starówki, czyli śródmieścia. W wyniku tego nie ma niezbędnych zabezpieczeń śródmieścia przed wprowadzaniem ruchu ciężkiego w ten obszar.  

Można przypuszczać, że po to, aby umożliwić budowę tzw. dróg zbiorczych przez centralne części miasta i wprowadzić ciężki transport zaopatrzeniowy /tir-owy/ do fatalnie zlokalizowanych dużych sklepów w centrum miasta. 

4.  Wnioskujemy o opracowanie rozwojowej koncepcji rozbudowy lotniska jako bardzo ważnego elementu infrastruktury komunikacyjnej Krosna, sprzyjającej inwestowaniu w całym mieście.

5. W projekcie Studium brak koncepcji wykorzystania położenia miasta przy strategicznej linii kolejowej Stróże-Zagórz, chociaż teren wzdłuż odcinka tej linii na terenie miasta Krosna winien stanowić nie kolizyjny ciąg dla komunikacji kołowej.  Dotąd nie podjęto żadnych działań w celu zrealizowania koncepcji „półmetra”- informacja z dnia 1 kwietnia 2009 na krosno24/

 Nie podjęto też żadnych działań w celu budowy „łącznika” na trasie Krosno-Wojaszówka, /Publiczne zapowiedzi Prezydenta Miasta Krosna z 2008r. i 2009 r. w tej sprawie poszły w zapomnienie)

 Mając nadto na uwadze, iż powszechnie wiadomym jest o przeznaczeniu w 2013r. znacznych środkach unijnych na modernizacje i rozwój komunikacji kolejowej.

6. Brak logicznej koncepcji tras dla ruchu rowerowego, mimo istotnych jego walorów. Dotychczasowe „ścieżki” rowerowe na terenie miasta nie stanowią spójnego systemu, budowane są chaotycznie i nie spełniają podstawowych wymagań technicznych. W studium nie ma uwarunkowań /wskazań/ odnośnie ścieżek rowerowych.

Społeczeństwo w tym mieście biednieje z miesiąca na miesiąc. Rozwarstwienie społeczne narasta. Rośnie liczba właścicieli samochodów, których nie stać na jazdę po mieście i przesiadają się na rowery. Dlatego każdy nowobudowany, lub modernizowany chodnik powinien posiadać pas dla rowerów.

7. Brak konkretnych propozycji odnośnie ograniczenia hałasu, zanieczyszczeń chemicznych, itp. oraz sposobów ochrony ludzi, flory i fauny przed tymi zagrożeniami. W projekcie Studium mimo, że wskazuje się na istniejące już takie zagrożenia to dopuszcza się realizację przedsięwzięć potęgujących te zagrożenia – np., choć wskazuje się na istniejące już przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu ( ulice Krakowska, Grodzka i in.) to dopuszcza się budowę ulicy-łącznika ul. Grodzkiej z ul. Czajkowskiego z ingerencją w ekosystem Lubatówki i jego dewastacją, mimo iż podkreśla się bezwzględną ochronę doliny i tarasów potoku Lubatówka to jednocześnie dopuszcza się budowę tej ulicy wraz z budową mostu.

 8.  Mimo wskazania w projekcie Studium „deficytu obszarów przyrodniczych” na terenie miasta Krosna to jednocześnie dopuszcza się realizację przedsięwzięć pogłębiających ten deficyt polegający na dalszej wycince drzew ( przykłady: wycięcie zabytkowego jesiona przy ul Łukasiewicza 52, drzew nad Lubatówką podczas prowadzonej „brutalnymi” metodami „modernizacji” jej koryta, oraz ostatnio drzew przy ulicy Mickiewicza czy alei topolowej przy ulicy Łężańskiej, itp.), niszczeniu siedlisk ptaków i zwierząt.

9.  Brak pełnych danych co do gatunków zwierząt i roślinności podlegających prawnej ochronie a mających siedliska na terenie miasta, a zwłaszcza na obszarze Natura 2000 i obszarach bezpośrednio do niego przylegających.

10.      Brak rzetelnych badań i danych co do stanu ekosystemu Wisłoka (części objętych ochroną prawną z racji obszaru Natura 2000) i Lubatówki oraz zagrożeń dla ludzi, flory i fauny na skutek dopuszczonych w tym obszarze działań inwestycyjnych.

11. Sprawa bazaru przy ul. Legionów wymaga szerokich konsultacji społecznych, ponieważ problem dotyka wielu ludzi i rodzin. Krosno jest upadającym miastem o głębokim bezrobociu. Miastem, z którego większość młodzieży za pracą już wyjechała.  Dlatego już na etapie Studium w związku z niezgodnością kwalifikacji terenu bazaru, powinny być podane konkretne, perspektywiczne propozycje rozwiązania tego problemu.

12. Strefa ochrony i kształtowania krajobrazu miejskiego w otoczeniu starego miasta powinna być poszerzona.

13. Pas zabudowy przy ul. Lwowskiej od centrum do torów kolejowych powinien być objęty ochroną.

14. Zabytkowa enklawa Krosna położona na zachód od Lubatówki w rejonie ulic Łukasiewicza i Kościuszki powinna być objęta ochroną konserwatorską.

Wysokie walory urbanistyczne, architektoniczne i krajobrazowe tego obszaru zostały potwierdzone w opinii przez prof. Kazimierza Kuśmierza Rzeczoznawcę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego i potwierdzone przez Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, decyzją o wpisie tej enklawy do Rejestru Zabytków Województwa Podkarpackiego.   

Niestety ta procedura wpisu do rejestru zabytków została wstrzymana przez Prezydenta Krosna w wyniku Jego niefortunnego odwołania do Ministra Kultury i dziedzictwa Narodowego. Proponujemy i prosimy, aby Pan Prezydent naprawił swoją niefortunną decyzję przez odpowiednie zapisy w omawianym Studium.

15. Brak uzasadnienia rozległej strefy ochrony obszaru na wschód od Wisłoka.

16. Oprócz niewłaściwie zlokalizowanej strefy na terenie wyłączonym z lotniska nie wyznaczono innych stref. Takie możliwości w Krośnie są.

 17.  Studium nie podejmuje i nie rozwiązuje problemu dzielnic mieszkaniowych Krosna.

18. W dziale „Historia Miasta” skoro już w tym opracowaniu autor podaje wydarzenia i procesy historyczne to wydaje się celowe przypomnieć o przymusowych wywłaszczeniach w czasie budowy socjalizmu, które dla wielu Krośnian były wielką krzywdą. O zagładzie przemysłu krośnieńskiego w latach 1989 -2010 w czasie tak zwanej transformacji ustrojowej wdrażanej bezmyślnie przy biernej postawie, a nawet przy współudziale kolejnych władz Krosna.  Oczywiście zapewne nie ma takiego wymogu, że w Studium musi być zarys historii miasta, ale jeśli autor podejmuje ten temat to trzeba problemy przedstawić rzetelnie, a nie wybiórczo.                     Właśnie te pominięte wątki współczesnej historii są bardzo istotne z punktu widzenia praworządności, zasad tzw. demokratycznego państwa i zadecydowały o obecnej stagnacji gospodarczej i ludnościowej również Krosna.

Te działania uderzyły przede wszystkim w młodzież, która poza pojedynczymi wypadkami nie ma żadnych szans na pracę, rozwój czy godne życie rodzinne w Krośnie. Krosno staje się miastem ludzi starych. Wydaje się, że tylko władza widzi rozwój. Studium uwarunkowań kierunków przestrzennego zagospodarowania miasta nie ma być wykazem pobożnych życzeń i przykrywką poczynań władzo – biznesowych, sankcjonowaniem niezgodnych z interesem lokalnej społeczności decyzji, ale ma być wskazaniem kierunków w zakresie przestrzennego zagospodarowanie sprzyjających poprawie życia wszystkich mieszkańców i miasta.. Głównym celem tego sprzyjania jest rozwój gospodarczy i praca. W przeciwnym wypadku to Studium jest bezwartościowe.

To, że o likwidacji wielkich przedsięwzięć nie ma ani słowa, daje do myślenia, że studium jest tendencyjne. Wygląda na to, że pod czyjeś nakazy autor omija tematy drażliwe i wywołujące emocje. Tak zakłamuje się historie naszego miasta.

19. W materię urbanistyczną miasta „włożono” wiele obiektów i budowli rażąco dysharmonizujących przestrzeń i dominującą dotychczasową służebność na szkodę lokalnych mieszkańców, prawdopodobnie dla nowego establishmentu i dalej się to robi bez zwracania uwagi na głosy społeczne.   /Jest na to wiele przykładów w dotychczasowej praktyce UM: garaże osiedlowe, ciasnota na osiedlu Markiewicza /obrębie ulic Podchorążych i Oficerskiej/, Traugutta, niewłaściwe zagospodarowanie dawnej Huty 1/.  Wciskanie placówek handlowych o dużych jak na Krosno powierzchniach w najruchliwsze i zagęszczone miejsca.

20. Podane w Studium dane o bezrobociu są niewiarygodne nie wiadomo czy wynikają z nieświadomości czy celowo spłycają problem. 

Pisząc o bezrobociu autor nie podnosi, że kilka tysięcy Krośnian wyjechało za granicę w poszukiwaniu pracy i należy tą liczbę uwzględnić w ocenie stopnia bezrobocia. Wtedy mamy stan rzeczywisty, a nie statystyczny. Skoro miasto liczy 37,5 tys. ludzi to w wieku produkcyjnym jest 1/3 mieszkańców, czyli 12,5 tys. Autor opracowania podaje, że w Urzędzie Pracy aktualnie jest zarejestrowanych 2305 bezrobotnych to znaczy, że statystyczna stopa bezrobocia wynosi 18,44%. Jak do tego dodać bezrobotnych niezarejestrowanych to stopa bezrobocia przekroczy 30%. I od takich wskaźników powinien autor studium wyciągać wnioski i planować dalsze zagospodarowanie miasta. 

21. Skoro w ogólnej powierzchni miasta jest zbyt niski udział lasów, zadrzewień, parków i innych terenów zieleni urządzonej, to w Studium powinny być wskazania odnośnie ochrony tej zieleni i jej wzbogacenia. Tym bardziej, że nie przeszkadza to wyrębowi drzew i planowaniu w okrojenia parku w wyniku budowy wzdłuż jego północnej strony niepotrzebnej drogi.  

22. Obniżenie hałasu można uzyskać przez wyprowadzenie ruch kołowego z centrum miasta /szczególnie tir-ów/.  Przebudowa za ciężkie miliony dróg w centrum miast nie zmniejszy nasilenia hałasu. W Studium nie bierze się pod uwagę tego, że główną przyczyną wzrostu hałasu i zanieczyszczeń w mieście jest zła lokalizacja obiektów handlowych, które powinny być na obrzeżach miasta. Nie podano /koncepcji/ kierunków działania w celu obniżenia hałasu. Wręcz przeciwnie proponuje się rozwiązania generujące hałas w środku miasta. 

23. Wykazy zabytków powinny być załącznikiem do Studium. Nie są, bowiem dziełem myśli twórczej autora Studium.  
                                                                               

24. W kwestii „Listy Kluczowych zadań strategicznych” Dobrze by było, aby zleceniodawcy i autor projektu studium przyjął do wiadomości, że ul. Podkarpacka to nie jest żadna obwodnica. Jest to droga krajowa nr, 28 ale przebiegająca prawie przez środek miasta.   

W wyniku nieskutecznego działania władz Krosna mamy taki „bigos”, że przez środek miasta przejeżdża setki TIR-ów, a władze się chwalą, że budują obwodnicę. Do tego kosztowne przejście podziemne. Można powiedzieć, że co się zrobi to jest dobrze. Ale!

Po co kosztowne przejścia podziemne i tunele. Tam jest za małe nasilenie ruchu pieszych na takie wydatki. Tam nie ma dworca kolejowego, ani zakładu pracy, które generują ruch potokowy pieszych. Modernizując skrzyżowania dróg w większym stopniu należy wykorzystywać ronda. Tani i skuteczny i bezpieczny sposób rozładowywania spiętrzeń ruchu pojazdów na skrzyżowaniach.

Autor nie podejmuje żadnych argumentów uzasadniających proponowane w Studium rozwiązania. Nie ma też w Studium żadnej koncepcji odnośnie rozwiązania / nawet uzasadnienia konieczności / budowy obwodnicy Krosna.

Istotnie jak podaje Autor trzeba opracować „kompleksowe studium zagospodarowania i wykorzystania lotniska” jednak w sytuacji zabudowy wydzielonej z lotniska strefy inwestycyjnej będzie to studium zagospodarowania zdewastowanego lotniska.

24.1   Po co Autor wstawił do strategii obiekty już wybudowane? / p.16, 20, 22/

25. Studium nie podejmuje problemu odblokowania możliwości adaptacji posiadanych przez indywidualnych mieszkańców obiektów budowlanych na cele aktywizacji działalności gospodarczej takich, które nie oddziaływają na środowisko i warunki życia mieszkańców.   

II.  Przykłady sankcjonowania w projekcie Studium błędnych rozwiązań są liczne np.:

 1. Wybudowanie Full Marketu na skwerku przy ul. Kolejowej.       

 2.     Studium sankcjonuje błędne rozwiązanie lokalizacji strefy inwestycyjnej o pow. 40ha na terenie wyłączonym z lotniska w Krośnie. Lokalizacja strefy inwestycyjnej w właśnie w tej południowej części lotniska pozwala domniemywać i wskazywać na celowe zniszczenie lotniska i zaprzepaszczenie możliwości jego przyszłej rozbudowy.

Tym bardziej nie jest uzasadniona właśnie taka lokalizacja strefy inwestycyjnej, że obok są równie dogodne tereny do zainwestowania.

 Zmiana przeznaczenia terenu wywłaszczonego na lotnisko stwarza wątpliwości prawne i wymaga stosownych analiz prawnych, których wynikiem mogą być poważne konsekwencje dla finansów miasta, a więc i podatników. Decyzja o wyłączeniu i przeznaczeniu do sprzedaży części wyłączonej z lotniska została najpierw sankcjonowana decyzjami Rady Miasta na wniosek Prezydenta z pominięciem uwag i starań fachowego środowiska lotniczego. Praktycznie bez stosownych analiz ekonomicznych i ze względu na znaczenie lotniska dla Krosna bez rzeczywistych konsultacji społecznych.

Opracowane teraz Studium te błędne decyzje sankcjonuje. W czasie debaty publicznej nad tym projektem Studium w grudniu 2012 roku projektant – autor oświadczył, że te decyzje praktyka zweryfikuje. Tylko przy negatywnej weryfikacji, – kto za to zapłaci?

 3.   Studium sankcjonuje błędną lokalizację obiektów handlowych w centralnych częściach miasta; przy ul. Naftowej, Grodzkiej / Biedronki / i planowane na terenie dawnej Huty nr 1. Wiele stolic europejskich nie ma tak dużych powierzchni sprzedażowych na ilość mieszkańców, jakie ma Krosno. To oczywiście skutkuje sprowadzaniem ruchu towarowego do miasta i zanieczyszczeniem środowiska. Tereny przy ul. Grodzkiej i teren dawnej Huty to tereny mające walory zabytkowe, które powinny być przeznaczone na obiekty rekreacyjno – kulturowe, a nawet mini biznes związany z historią tych obiektów. Jest wielkim błędem, że władze Krosna nie zakupiły tego obiektu mimo, że mogły za bardzo korzystną cenę. Widocznie może skorzystać ktoś inny a nie Krosno i krośnianie.  Jest przykre dla miasta, że władza nie miała żadnych koncepcji na takie zagospodarowanie zabytkowego obiektu, aby był wizytówką miasta. Wydaje się, że pomysł budowy marketów w dzisiejszych ich lokalizacjach nie wypływał z wizji rozwoju miasta na rzecz mieszkańców, lecz z oddziaływań ludzi biznesu.  

Te obiekty w tych miejscach zostały zlokalizowane mimo licznych protestów mieszkańców. Upór w realizacji tych obiektów handlowych nie jest zrozumiały.  

W niniejszym zestawie uwag wymieniamy tylko niektóre problemy, które obniżają wartość tego Studium. Jest to Studium zachowawcze, opracowane prawdopodobnie na złych założeniach, pozbawione ambicji twórczych. Sankcjonuje wiele okazjonalnie wcześniej wykonywanych błędnych zmian. W głównych problemach nie wskazuje takich uwarunkowań i kierunków przestrzennego zagospodarowania, które stymulowałyby rozwój gospodarczy Krosna, prowadzący do rozładowania głównej bolączki Krosna, jaką jest bezrobocie i w konsekwencji emigracja młodzieży.

W naszym przekonaniu jest to Studium, które w kwestiach kluczowych dla Krosna jest bezwartościowe i Rada Miasta Krosna tego dokumentu nie powinna przyjąć.

 

                                        Opracowali:  Jan Juszczak

                                                                       Marek Chodorowski

                                                                           Andrzej Kucharski

                                                                          Marek Tenerowicz